Nagłowice
✐kontakt z autorem[adres pocztowy poniżej]
polska.fotografia@wp.pl
wszstkie zdjęcia z podpisem autora objęte są warunkiem :
Wolno kopiować, rozprowadzać lecz pod warunkiem, że zostanie przywołane nazwisko(login) autora zdjęcia.
zdj.01_fotomontaż:henkosz
zdj.02_fotomontaż:henkosz
zdj.03_fotomontaż:henkosz
...Urząd Gminy w Nagłowicach.
zdj.04_ autor zdjęcia:Paweł Drozd on Wiki Drozdp
...Nagłowice-Motel i Zajazd pod Basztą.
zdj.05_ autor zdjęcia:henkosz
...Nagłowice-kościół Matki Bożej Różańcowej.
...neogotycka świątynia, ze strzelistą, z daleka widoczną sylwetką została wybudowana według projektu Marcelego Pawła Plebińskiego. Proboszczem wówczas był ksiądz Franciszk Lipiński. Kościół konsekrował w 1914 roku biskup Augustyn Łosiński.
Czas sprawowania posługi biskupiej Augustyna Łosińskiego przypadł na wyjątkowy okres: schyłek zaborów, lata pierwszej wojny światowej i niemal całe dzieje II Rzeczypospolitej.
zdj.06_ autor zdjęcia i opis:henkosz
...Muzeum Mikołaja Reja.
...Muzeum Mikołaja Reja mieści się w klasycystycznym dworku szlacheckim , który wybudował w końcu XVIII wieku Kacper Walewski, poseł na Sejm Czteroletni, szambelan króla(♔) Stanisława Augusta Poniatowskiego.Oryginalny dworek Rejowski był drewniany, jednak w XVI wieku uległ niemal całkowitemu zniszczeniu. Nowo wybudowany dworek gościł wielu znakomitych ówcześnie ludzi. Stanowił „jedno z najprzyjemniejszych ognisk życia towarzyskiego okolicy”.
W 1853 roku w wyniku podziałów rodzinnych,Nagłowice nabywają Kosiccy Julian i jego żona Maria z Walewskich.
Po śmierci rodziców ich syn Józef Kosicki powiększył dwór, założył nowy park,odnowił i powiększył budynki gospodarcze. Jako wykonawca testamentu swojej siostry ciotecznej Marii Michałowskiej z Walewskich był współfundatorem nowego kościoła parafialnego⛪✞ w Nagłowicach. Konsekracji owego kościoła⛪ dokonał w 1914 roku biskup(♝) kielecki Augustyn Łosiński.
Rozbudowany dwór o klasycystycznej architekturze stanowił charakterystyczny w Królestwie Polskim Kongresowym typ siedziby ziemiańskiej.
Budynek jest parterowy,dwutraktowy z mieszkalnym poddaszem, na planie wydłużonego prostokąta. Posiada kolumnowe ganki i wstawki w dwuspadowym dachu. Wielki ,długi dwuspadowy dach, niegdyś kryty gontem (dzisiaj blachą) nadaje budynkowi proporcje charakterystyczne dla architektury dworskiej. Podobny typ widziałem w Złotym Potoku- dworek Zygmunta Krasińskiego. ....
Rok 1928 następuje ponowny podział familijny. Nagłowice bierze w posiadanie książę Michał Radziwiłł ,łączy je ze swoimi dobrami Oksą i Chyczą.
W okresie międzywojennym książę buduje obszerny Pałac ,który opisuję na późniejszym zdjęciu ,a w którym mieści się obecnie Państwowy Dom Dziecka...>>>
zdj.07_ autor zdjęcia i opis:henkosz
...Muzeum Mikołaja Reja.
...kolumnowy ganek , nad nim taras i pokoje gościnne na poddaszu, w których również dzisiaj mogą zamieszkać i bardzo dobrze wypocząć turyści tu przybywający , zapoznając się ze związkami pisarza z Nagłowicami ... >>>
zdj.08_ autor zdjęcia i opis:henkosz
...Muzeum Mikołaja Reja.
zdj.09_ autor zdjęcia:henkosz
...Muzeum Mikołaja Reja.
...Mikołaj Rej ukochał to miejsce ponad wszystko. W otoczeniu pięknego ogrodu,w sercu niewielkiego parku,na końcu długiej podjazdowej alei stoi malowniczy dwór.
Warto zajrzeć na chwilę do „ pana na Nagłowicach” ,wyjrzeć przez okna, przez które on wyglądał,odetchnąć tą samą atmosferą-bo czas tu jakby stanął w miejscu - i posłuchać historii o wielkim moraliście,patriocie,poecie, człowieku niezwykle pracowitym i laureacie pierwszej w Polsce,swoistej w formie i nieco zaskakującej, nagrody literackiej...>>>
zdj.10_ autor zdjęcia i opis:henkosz
...Muzeum Mikołaja Reja-park.
zdj.11_ autor zdjęcia:henkosz
...Muzeum Mikołaja Reja.
zdj.12_ autor zdjęcia:henkosz
...Muzeum Mikołaja Reja.
...dworek od zaplecza (od tyłu). W lewym narożniku dworku ,w głębi,widoczny częściowo pałac Radziwiłłów...>>>
zdj.13_ autor zdjęcia i opis:henkosz
...Nagłowice- Pałac Radziwiłłów.
...budynek pałacu ustawiony jest pod kątem prostym i w pewnym oddaleniu od dworku. Piętrowa budowla na planie prostokąta.Od strony północnej nad wejściem głównym wznosi się monumentalny czterokolumnowy portyk. Do wejścia prowadzą półkoliste schody.Okna symetrycznie rozmieszczone. Piętro budynku jest nieco węższe od parteru.Pomiędzy piętrami biegnie wokół budynku gzyms, pokryty blachą jak dach. W budynku mieści się Dom Dziecka.
na zdjęciu „Dom dziecka ” z tablicą(▣) nad drzwiami wejściowymi z napisanym powiedzeniem Ireny Mrożewskiej,która po wojnie prowadziła w Nagłowicach prewenterium dla dzieci
„DAĆ DZIECIOM ODROBINĘ SERCA
DAĆ IM SŁOŃCA ”.
W okresie międzywojennym książę Michał Radziwiłł wybudował obszerny pałac,który połączył z dworkiem Walewskich/muzeum Reja/. .....Do listopada 1945 roku pałac i dworek był w posiadaniu Związku Literatów Polskich.Kolejnym wieloletnim lokator to Państwowy Dom Dziecka,który zagospodarował dla siebie oba obiekty. Przetrwały także inne zabytkowe obiekty tworzące niegdyś zabudowania gospodarcze wybudowane przez Radziwiłłów: oficyna dworska , rządówka,czworak , stajnia , spichlerz, kuźnia . obiektów tych nie pokazuję są w stanie nie nadającym się do użytku ,ale.......rodzina Radziwiłłów domaga się zwrotu dóbr:w sumie trzy działki o łącznej powierzchni 15 hektarów, park, Dworek Mikołaja Reja oraz Pałac Radziwiłłów.Spadkobiercy uważają , że w ich przypadku majątek został zajęty wbrew prawu.Nieruchomość została przejęta po II wojnie światowej na mocy reformy rolnej...>>>
zdj.14_ autor zdjęcia i opis:henkosz
...Nagłowice- Pałac Radziwiłłów.
zdj.15_ autor zdjęcia:henkosz
...Muzeum Mikołaja Reja-park.
...popiersie(⦹) Mikołaja Reja wykonane przez rzeźbiarkę Barbarę Zbrożynę ,które posadowiono w centrum parku urządzonego na styl angielski.
Na podstawie umieszczono napis(widoczny na zdj.15):
MIKOŁAJ•REJ
+1505 †1569
PISARZ•PATRIOTA
BOJOWNIK
O•LITERATURĘ
W•JĘZYKU• OJCZYSTYM
WYRAZICIEL
POSTĘPOWYCH•DĄŻEŃ
ODRODZENIA
POLSKIEGO
ŻYŁ•I•TWORZYŁ
W•NAGŁOWICACH.
-1953-
zdj.16_ autor zdjęcia i opis:henkosz
...Muzeum Mikołaja Reja.
...wejście do muzeum ,po lewej stronie drzwi tablica pamiątkowa (zdj.19).
zdj.18_ autor zdjęcia i opis:henkosz
...Muzeum Mikołaja Reja.
zdj.19_ autor zdjęcia:henkosz
...Muzeum Mikołaja Reja-wejście do holu dworku/muzeum.
zdj.20_ autor zdjęcia:henkosz
...Muzeum Mikołaja Reja-w holu dworku/muzeum.
...w holu dworku w oszklonej gablocie(◫) pokazano numizmaty związane z Mikołajem Rejem. Są tu współczesne jak i te XIX , XX monety z jego wizerunkiem,medale jak i karty pocztowe a także znaczki oraz niektóre starsze wydania książkowe(⊏∣⊐) Reja.
Napis na widocznej tablicy brzmi następująco:
PRZETOĆ DANO TY KSIĄŻKI,
ABYŚ SIĘ ROZMYŚLAŁ
A CO JEST POCZCIWEGO
ABYŚ PILNO KRYSIAŁ.
MIKOŁAJ REJ
1505-1569
Na tablicach zaś myśli dotyczące Mikołaja Reja ,min.Andrzeja Trzecielskiego(ur.przed 1530,zm.1584),Jana Kochanowskiego , Hieronima Juszyńskiego(ur.1760,zm.1830.Polski poeta, bibliograf, historyk i kaznodzieja.) ,Juliana Krzyżanowskiego(ur.1892, zm.1976. Polski polonista, historyk literatury, folklorysta, badacz literatury ludowej, nauczyciel, profesor i wykładowca akademicki, pedagog.), Jerzego Ziomka(ur.1924 ,zm.1990.Polski historyk literatury, badacz literatury Odrodzenia i Oświecenia, zajmujący się także teorią literatury.)...>>>
zdj.21_ autor zdjęcia i opis:henkosz
...Muzeum Mikołaja Reja-w holu dworku/muzeum.
zdj.22_ autor zdjęcia:henkosz
...Muzeum Mikołaja Reja.
...najsłynniejsze zdanie Mikołaja Reja:NIECHAJ NARODOWIE WŻDY POSTRONNI ZNAJĄ
IŻ POLACY NIE GĘSI I SWÓJ JĘZYK MAJĄ
zdj.23_ autor zdjęcia i opis:henkosz
...Muzeum Mikołaja Reja.
...po wejściu do holu muzeum zobaczymy portret Mikołaja Reja a obok w gablotach(◫) stroje ;kobiety(♀) i mężczyzny(♂) z ówczesnych lat,stroje bogato zdobione...>>>
zdj.24_ autor zdjęcia i opis:henkosz
...Muzeum Mikołaja Reja.
...portret(⧆) Mikołaja Reja...
..„Ten to Mikołaj Rej-pisał jeden z biografów-wyszedł by ze starodawnego a poćciwego domu,które zawżdy Rejami zwano, którzy się zawżdy pisali z Nagłowic...” Urodził się 4 lutego w 1505 roku w Żurawinie pod Haliczem na Rusi Czerwonej. Poeta , prozaik, pierwszy z czołowych przedstawicieli renesansowej literatury w Polsce . Pochodził z zamożnej małopolskiej szlachty,osiadłej w Nagłowicach od XV wieku, herbu Oksza(sam herb jest pochodzenia czeskiego-w polu czerwonym siekiera bojowa -oksza- srebrna, ostrzem w prawo. W klejnocie nad hełmem w koronie także oksza wbita ostrzem w koronę.) . Naukę pobierał w Skalbmierzu,a w latach 1516-1518 uczył się we Lwowie, ale dopiero pobyt na dworze Andrzeja Tęczyńskiego uczynił zeń człowieka światłego.Zdobył tu głęboką ogładę towarzyską, uczył się literatury, stylistyki i ortografii.Został nawet sekretarzem wojewody sandomierskiego.Oprócz literatury parał się także muzyką.Założył własną kapelę,która przygrywała królowi Zygmuntowi Staremu i Bonie.Zarabiał 2 floreny,które podskarbi wypłacał „śpiewakom i muzykantom Mikołaja Reja,co podczas śniadania Królewskiej Mości przygrywali wraz ze swym panem ”. Godził działalność publiczną z pracą literacką. Początkowo pisywał pod pseudonimem: Ambroży Korczbok Rożek.Pisał po polsku.
zdj.25_ autor zdjęcia i opis:henkosz
...Muzeum Mikołaja Reja.
zdj.26_ autor zdjęcia:henkosz
...Muzeum Mikołaja Reja.
..mapa(▦) wykonana na podstawie
XI wiecznej mapy(▦) Mikołaja z Kuzy(Nicholas of Cusa)
ze zbioru Biblioteki Czartoryskich w Krakowie.
..na mapie(▦) zaznaczono obramowaniem miejscowości (Środa, Piotrków, Biskupice, Temerowce, Secemin, Kurzelów , Oksa, Tyniec, Nagłowice, Jędrzejów, Bizorenda/Bizanów-pow.kaliski/, Pińczów, Skalbmierz, Książ, Kraków, Sandomierz, Rejowiec, Lublin, Komarno, Babin, Lwów, Żurawno, Królewiec i wiele innych) związane z działalnością lub pisarstwem Reja ,...tak np.Żórawno gdzie mówi się o Żórawińskich Rejach czy też Komarno:tu Mikołaj Rej napisał „Zwierzyniec stanów szlacheckich, którzy natenczas żywi byli”...>>>>
zdj.27_ autor zdjęcia i opis:henkosz
...Muzeum Mikołaja Reja.
...główne tezy z .......
•tablica(◫) u góry prawa „Złamania praw ” (Wszystkie prawa zwikłali,snadź żadne w całości nie zostało, za sprawą rządną ich miłości. Padają się zamiany,arendy się łamią. Dożywociu wieczności i te czasem chramią)
•(◫) lewa, dół „Rzeczypospolita a prawa ” (Rzeczypospolita ta jest prawa matka. A przez złe czyny zginie do ostatka)
•(◫)prawa ,dół „Żywot człowieka poczciwego ” (Pocciwy człowiek co z cnotą ślub bierze więcej wspólnego niźli swego strzeże).....
ZŁOTE MYŚLI REJA
„Kto się rozmyślnie na swobodę tego świata puści
równie jako rozmyślny marynarz na morze, ani wie,
gdzie się o skałę otrąci albo w zawrót wpadnie”. („Żywot człowieka poczciwego”)
„ Jedno co się zabłyszczy, to za tym biegamy,
a iż to wewnątrz brudno, nic na to nie dbamy”. („Wizerunek”)
„Przy urodzeniu człowiek jest jako piana, po urodzeniu jako bańka, która leda
wichrem zachwiana wnet stłuc się może, po śmierci smród a pokarm robakom”. („Żywot Józefa”)
„Cnota jest klejnot nieoszacowany, bo ta zdobi ubogie i pany.” („Apophtegmata”)
„Rzeczpospolita ta jest prawie matka, a przez złe sny zginie do ostatka”. („Apophtegmata”)
„Młodość jak siano więdnie” . („Żywot Józefa”)
„Kogo zdradna miłość po myśli zniewoli,
już ni maści nie przykładaj, barzo ten wrzód boli”. („Żywot Józefa”)...>>>>>
zdj.28_ autor zdjęcia i opis:henkosz
...Muzeum Mikołaja Reja.
zdj.29_ autor zdjęcia:henkosz
...Muzeum Mikołaja Reja.
... z biografii Mikołaja Reja...>>>
zdj.30_ autor zdjęcia i opis:henkosz
...Muzeum Mikołaja Reja.
zdj.31_ autor zdjęcia:henkosz
...Muzeum Mikołaja Reja.
zdj.32_ autor zdjęcia:henkosz
...Muzeum Mikołaja Reja.
zdj.33_ autor zdjęcia:henkosz
...Muzeum Mikołaja Reja.
zdj.34_ autor zdjęcia:henkosz
...Muzeum Mikołaja Reja.
zdj.35_ autor zdjęcia:henkosz
...Muzeum Mikołaja Reja.
...sala ze scenkami na współczesnych drzeworytach ,przedstawiające życie i dorobek pisarza a także mieszkańców Nagłowic ...>>>
zdj.36_ autor zdjęcia i opis:henkosz
...Muzeum Mikołaja Reja.
..Podpisy pod scenkami dano w stylu jak gdyby pisane przez M.Reja są odzwierciedleniem potocznej mowy.
scenka 1:
‣ bo gdy przypadnie wiosna,azaż nie rozkosz po sadkach,po ogródkach sobie chodzić,
...................................................................
scenka 2:
‣ szczepków naszczepić ,drobne drzewka rozsadzić,niepotrzebne gałązki obcinać...
..................................................................
scenka 3:
‣...Też gdy szczepisz a pniaczek rozbijesz, tedy nożykiem nadobnie gniazdeczka, gdzie masz gałązkę wsadzić, wybierz...
...................................................................
scenka 4:
‣...tedy i gałązka pięknie przystanie i pniaczek jej nie ściśnie...
..................................................................
scenka 5:
‣...a nie zamorzy, i wnet ją snadniej sok obleje, iż się prędko przyjmie.
.......................................................................
scenka 6:
‣ Nuż gdy przyjdzie ono gorące lato,azaż nie rozkosz,
...............................................................
scenka 7:
‣gdy ono wszytko, coś na wiosnę robił, kopał nadobnie-ć doźrzeje a poroście?
......................................................................
scenka 8:
‣...Pojedziesz zasię sobie krogulaszkiem do żniwa,
....................................................................
scenka 9:
‣ano nadobnie Żną, dziewczynki sobie śpiewają,
.....................................................................
scenka 10:
‣drudzy pokrzykawają, snopki w kopy znowu układają
....................................................................
...Rej dbał o pomnażanie majątku- u schyłku życia jego posiadłości składały się z około 20 wsi całych, 2 królewszczyzn wziętych w dożywocie, 6 części wsi i 2 założonych miasteczek. Miasteczka te to-Oksa leżąca nieopodal Nagłowic i Rejowiec na ziemiach wschodnich.Rejowiec dzisiaj to osada o charakterze miejskim położona w województwie lubelskim, w powiecie chełmskim.
W roku 1547 Mikołaj Rej uzyskał od króla(♔) Zygmunta I Starego przywilej lokacyjny i prawo używania nazwy Rejowiec od swego nazwiska. Miasto otrzymało też prawo organizowania dwóch jarmarków. Zmarł prawdopodobnie tutaj aczkolwiek jego ciało zostało pochowane w ufundowanym przez siebie zborze kalwińskim w Oksie(gmina wiejska w województwie świętokrzyskim, w powiecie jędrzejowskim)...>>>
zdj.37_ autor zdjęcia i opis:henkosz
...Muzeum Mikołaja Reja.
...w muzeum-dworku znajduje się sala konferencyjna , w której rozprawia się o Reju jako o wszechstronnym człowieku polskiego odrodzenia . To tu stwierdzono ,że był piewcą sielanki(lubił pszczółki podpatrywać) . Był Rej jednak najbardziej czynnym obywatelem Rzeczypospolitej walczącym o dobro ogółu. W czasie jednej z konferencji prof. Samsonowicz zacytował z „ Krótkiej rozprawy” aktualną do dzisiaj ocenę „Z Sejmu naszego nie słychamy nic dobrego ” ,cała sala w nagłowickim dworku-muzeum wybuchnęła śmiechem i rozległy się brawa. ....
Mikołaj Rej pisał świadomie i celowo po polsku.
W dworku Mikołaja w Nagłowicach usłyszymy również,nigdzie nie drukowany wierszyk ,przekazywany drogą ustną- „ o gościach”;
„ Przyjechali goście,
trzy niedziele (tygodnie) goszczą
ojedzą , opiją,
jeszcze ściany oszczą.”
...Choć minęło już kilkaset lat od czasów kiedy M.Rej żył i tworzył do dziś mówimy jego językiem.
Powiedzenia takie jak „wykręcić się sianem”, „jaki Pan taki kram”, „ łaska pańska na pstrym koniu jeździ” pochodzą właśnie z twórczości pana z Nagłowic...>>>
zdj.38_ autor zdjęcia i opis:henkosz
...Muzeum Mikołaja Reja -wnętrze sali konferencyjnej.